Zostałem zaproszony by porozmawiać o architekturze produktów cyfrowych w ramach cyklu spotkań How2Product. Wyszła z tego naprawdę przekrojowa rozmowa, którą możecie posłuchać na Spotify:
Rozmawialiśmy, między innymi, tematy:
- definicje architektury
- drivery architektoniczne
- rola architekta w zespole
- ewolucyjna architektura i jak ja osiągnąć
Na prośbę prowadzących odpowiedziałem również pytania, które się pojawiły na chacie - macie je dostępne poniżej 😊
Pytania
Gdzie Twoim zdaniem przebiega granica między architektem a product ownerem?
Product Owner nadaje kierunek danemu produktowi – definiuje wymagania, funkcjonalności, rozmawia z interesariuszami o ich potrzebach i problemach. Architekt przekuwa te informacje w spójną realizację produktu, która spelni opisane potrzeby.
Kiedy z klientem powinien rozmawiać product owner, a kiedy architekt?
Nawiązując do poprzedniej wypowiedzi – PO rozmawia badając potrzeby i problemy, a architekt klaryfikując je by na ich podstawie wypracować najlepsze rozwiązanie.
Z jakich narzędzi korzystasz na warsztatach z klientem (zarówno on premise, jak i zdalnie)?
W zasadzie korzystam z takich samych narzędzi, różnią się tylko formą wykorzystania – na miejscu robi się to z ścianą i karteczkami, zdalnie wykorzystuję Miro.
Narzędzia wykorzystywane opisałem w moim cyklu artykułów o narzędziach pracy architekta (https://radekmaziarka.pl/2020/02/04/narzedzia-pracy-konsultanta-podsumowanie/), bardzo dobrym zbiorem jest również DDD Starter (https://github.com/ddd-crew/ddd-starter-modelling-process)
Czy jako PO albo architekt uważasz, że powinieneś zawsze robić “dobrą architekturę” czy jest gdzieś granica, gdzie akceptujesz wymagania pt. “klient słabo wymyślił, ale się uparł, więc niech będzie”
Architektura powinna być dostosowana do naszych możliwości biznesowo-technicznych. Niestety, niekiedy klient może być nieprzekonany do naszej wizji, z różnych powodów. W takiej sytuacji uważam za ważne opisanie powodów podjęcia odmiennej decyzji jako konkretnego rekordu decyzji architektonicznej (ADR). Na tej podstawie możemy określić w którym momencie ponownie dokonany analizy sytuacji. Wtedy, mając więcej informacji o konsekwencjach, możemy spróbować zmienić tą decyzję.
Czy architekt musi mieć wcześniej doświadczenie jako programista? Czy droga z analityka biznesowego z dużą wiedzą techniczną (ale właśnie bez praktycznej w programowaniu) do architekta to dobry pomysł? Jeśli tak, to jakieś wskazówki może bys miał?
Wydaje mi się, że powinien mieć takie doświadczenie – na podstawie wiedzy o niskopoziomowej pracy systemów lepiej rozumiemy rezultaty swoich wysokopoziomowych decyzji. Bez takiego doświadczenia łatwo jest lekceważyć konsekwencje podejmowanych wyborów.
Co nieznaczy, że analityk biznesowy nie może mieć szerokiej wiedzy w konceptach architektonicznych by na ich podstawie budować potencjalne możliwości systemów. Kilku znanych mi analityków chmurowych świetnie radzi sobie z propozycjami rozwiązań mając wiedzę o ofercie chmurowej.
Czy jest miejsce w Agile (np. Scrum) na rolę Solution Architekta? Czy tłumaczenie biznesu do zespołu i technikaliów biznesowi nie należy do PO?
Zwinność wcale nie przekreśla planowania architektury i jej istotności. Każe się jedynie zastanowić nad tymi aspektami architektury, które muszą być określone już na początku, a tych, które możemy stopniowo określać w trakcie postępu prac.
W mojej ocenie nie wszyscy PO mają wiedzę o aspektach technicznych by móc tutaj podejmować prawidłowe decyzje. Często jednak rolę architekta w zespołach przemują bardziej doświadczeni programiści, którzy projektują takie rozwiązanie.
W wielu firmach “Architekt” jest tylko kolejnym szczebelkiem w karierze programisty. Zakładają one, że architekt powinien być “guru” danej technologii. Czy się zgadzasz z tym podejściem? Czy raczej uważasz, że architekt wskazuje kierunek technologiczny, a już do programistów należy przełożenie tego na kod?
Niestety, ale nie rozumiem opisanej przez Ciebie dychotomii – czym się różni „guru” danej technologii od osoby wskazującej kierunek. Architekt powinien wskazać pewien kierunek techniczny i wypracować z zespołem realizację tej koncepcji w konkretne rozwiązanie. W niektórych zespołach będzie się to równało np. z pair programmingiem z developerem by stworzyć komponent wykorzystujący serwisy chmurowe, a w innych tylko krótkim brainstormingiem by określić cele. Wszystko zalezy od umiejętności członków tego zespołu.
Lepiej być PO czy architektem? Gdzie jest więcej “branie”?
Nie umiem odpowiedzieć na to pytanie – staram się realizować podejście Simona Wardley’a: „I optimise my life for happiness. That’s what motivates me.” (https://twitter.com/swardley/status/1293500393108967427) więc robię to w życiu co mnie uszczęśliwia, a nie to na co jest branie.
Kiedy warto w architekturze uwzględniać “nowinki”, np. nowe frameworki, narzędzia cloudowe, a kiedy bezpiecznie skorzystać z “klasycznych” rozwiązań (web-servery, vanilla JS, etc.)?
Odpowiednio zdefiniowane drivery architektoniczne pozwolą odpowiedzieć na to pytanie – określą:
- czy mamy przestrzeń do eksperymentów
- kim będziemy mieli je wykonać
- jak się zachowamy gdy eksperyment się nie powiedzie
Czy w jednym projekcie PO i architekt mogą być tą samą osobą?
Przedefiniowałbym twoje pytanie jako „Jakie są przeciwskazania by PO i architekt byli tymi samymi osobami”. Odpowiedzią tutaj jest głównie czas – zwykle nie mamy przestrzeni na łączenie tych dwóch ról. Czasami może również być trudno znaleźć osoby na tyle kompetentne by działały naraz w tych 2 obszarach.
Co powinniśmy wziąć pod uwagę, budując produkt, który ma być częścią większego ekosystemu?
Najważniejszym aspektem wspólne zrozumienie kierunku w jakim ma się rozwijać dany ekosystem. Tak, by zarówno nasz produkt wpasowywał się do ekosystemu, jak i rozwijał go o kolejne funkcje.
Dodatkowo polecałbym zdefiniować odpowiednie kontrakty z pozostałymi częściami tego ekosystemu: – za co odpowiada nasza część, za co pozostałych
- jak długo musimy dotrzymywać nasze konktrakty
- jaki jest czas utrzymywania kontraktów przez nas używanych
- jak zarządzać kontraktami by były widoczne i modyfikowalne dla zespołów To buduje transparencję wewnątrz ekosystemu i ułatwia wprowadzanie zmian.
Kiedy powinniśmy rozmawiać o takich rzeczach jak ograniczenia technologiczne? Na samym początku czy pod koniec aby nie ograniczać się na początku?
Zależy co rozumiemy przez początek i koniec. W chwili samej dyskusji o danym pomyśle najprawdopodobniej nie ma takiej potrzeby – dyskutujemy na temat potrzeb lub spójnej wizji. Ale w chwili posiadania czegoś bardziej ustrukturyzowanego dobrze jest to zderzyć z możliwościami technologicznymi by szybko dostać feedback o tym co jest realne w realizacji, a co już mniej.
Po stronie klienta/interesariusza, czy architekt powinien koniecznie mieć kogoś technicznego do rozmowy?
Nie wydaje mi się. Często klienci nie posiadają osób technicznych po swojej stronie i zwracają się do nas o pomoc własnie by im taką pomoc techniczną zapewnić.
Jak wygląda praca architekta, gdy występuje on w roli zewnętrznego konsultanta?
Zwykle skupiamy się na dobrym zrozumieniu konkretnego problemu i wypracowania struktury pewnego rozwiązania. Chcemy zmaksymalizować dany nam czas by zapewnić jak największą ilość wsparcia. Z mojej perspektywy ważnym jest znalezienie wąskiego gardła bo to ono zwykle jest podstawą występowania problemów u klienta.
Następnie, nasza aktywność zamienia się w dłuższą współpracę, albo przenosimy prace finalizaciji tego rozwiązania na inny zespół.
Z twojego doświadczenia, na co powinni architekci występujący w takiej roli (zewnętrznego konsultanta) powinni zwracać szczególną uwagę?
Uważam, że często pomijamy uwarunkowania socjotechniczne – strukturę zespołów i organizacji, role zespołowe, przepływ informacji, wykorzystywane procesy i narzędzia. To wszystko ma wpływ na wypracowywane rozwiązania, a jest trudniejsze do zdefiniowania niż aspekty czysto techniczne.
Czy da się zaprojektować architekturę systemu, która mogłaby by się łatwo zaadaptować do zmienionej sytuacji? Może jakieś moduły plug&play?
Myślę, że w tym temacie mogę polecić książkę Building Evolutionary Architectures (https://evolutionaryarchitecture.com/) ponieważ nie da się na to pytanie odpowiedzieć w jednym zdaniu. Ale siląc się na odpowiedź – Tak, da się 😉
Gdzie warto szukać wiedzy na tematy związane z projektowaniem architektury systemu/pracy jako Solution Architect? Czy są jakieś miejsca w sieci/kursy/książki, które polecasz?
- świetny kurs zrobili chłopaki z Bottegi: https://droganowoczesnegoarchitekta.pl/
- polski podcast https://patoarchitekci.io/
- polski podcast https://bettersoftwaredesign.pl/
- książki ogólnie o architekturze (np. „Just Enough Software Architecture”)
- książki opisujące wzorce architekturalne aplikacji (np. „Patterns of Enterprise Application Architecture")
- książki opisujące wzorce architekturalne systemów (np. „Cloud Native Patterns”)
- książki z obszaru Domain-Driven Design (np. „Patterns, Principles, and Practices of Domain-Driven Design”)
- książki opisujące sposoby pracy baz danych (np. „Designing Data-Intensive Applications”)
Kogo warto śledzić na Social Media jeśli chodzi o tematykę pracy Solution Architecta?
Polecam:
- Mariusz Gil - https://www.instagram.com/mariuszgil_dev/
- Nick Tune - https://twitter.com/ntcoding
- Ruth Malan – https://twitter.com/ruthmalan
- Simon Brown – https://twitter.com/simonbrown
- Simon Wardley - https://twitter.com/swardley
